KANSER TEDAVİSİNDE SAHTEKARLIK!!!

ETKİSİ İSPATLANMAMIŞ KANSER TEDAVİLERİ I:

Prof. Dr. F. Cankat Tulunay

BİTKİSEL KANSER KANDIRMACALARI!

Kanser tedavisinde çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar:

Bütünleyici tıp (Integrative medicine), bilim yoluyla güvenli ve etkili olduğu gösterilmiş olan Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp (TAT) uygulamalarını konvansiyonel tıp ile birleştiren bir tıbbi bakım yaklaşımıdır. Bu yaklaşım genellikle hastanın tercihlerini vurgular ve sağlığın zihinsel, fiziksel ve ruhsal yönlerini ele almaya çalışır.

Konvansiyonel tıp (Conventional medicine), Tıp Doktorları tarafından uygulana, ilaçlar, radyasyon veya cerrahi yöntemler kullanarak semptomları ve hastalıkları tedavi ettiği bir sistemdir.

Standart tıbbi bakım (Standard medical care), tıp uzmanları tarafından belirli bir hastalık türü için uygun bir tedavi olarak kabul edilen ve sağlık profesyonelleri tarafından kullanılan tedavidir. Buna aynı zamanda en iyi uygulama (best practice), bakım standardı (standard of care) ve standart terapi (standard therapy) de denir.

Tamamlayıcı tıp (Complementary medicine), standart tıbbi tedavi ile birlikte kullanılır, ancak kendi başına standart tedavi olarak kabul edilmez. Bir örnek, kanser tedavisinin bazı yan etkilerini azaltmaya yardımcı olmak için akupunktur kullanılmasıdır. Çoğu tamamlayıcı tıp türü için daha az araştırma yapılmıştır.

Alternatif tıp (Alternative medicine), standart tıbbi tedavi yerine kullanılır. Bir örnek, bir onkolog tarafından reçete edilen kanser ilaçları yerine kanseri tedavi etmek için özel bir diyet kullanılmasıdır. Bu uygulamalar çoğu zaman hastanın hayatına mal olur.

“Doğal olan zararsızdır” Aldatmacası:

• Kanser tanısı alan pek çok hasta, haklı olarak umut arar. İnternette, sosyal medyada ve bazı popüler kitaplarda “mucize bitkisel kürler”, “doğal kanser ilacı”, “vücudu temizleyen süper meyveler” başlığı altında yüzlerce ürün pazarlanıyor.
• Kanserde bitkisel tedavilerin kullanımı konusunda ABD, National Center for Complemetary and Intgrative Health (Ulusal Tamamlayıcı ve Bütüncül Sağlık Merkezi) görüşü (https://www.nccih.nih.gov/):
• Tamamlayıcı yöntemlerin kanseri önlediğine ya da iyileştirdiğine dair hiçbir bilimsel kanıt yoktur.
• Kanıtlanmamış ürün ve uygulamaları konvansiyonel tedavinin yerine koymak hastanın sağlığını riske atabilir.
• Herhangi bir tamamlayıcı yönteme başvurmadan önce doktorunuza danışmalı, olası yan etkileri ve tedavi etkileşimlerini göz önünde bulundurmalısınız.
• Tamamlayıcı sağlık yaklaşımları, kanser tedavisinin yerine geçmez.
• Bazı tamamlayıcı uygulamalar (örneğin akupunktur, yoga, meditasyon, masaj) — ancak yalnızca — tedaviye ek olarak, semptom yönetimi ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesinde destekleyici olabilir.
• Kanser tedavisinde bitkisel ürünler etkisiz olmalarına karşın büyük kısmı son derece toksiktir
• Bu aldatmacalar şarlatanların hastaların etkili kanser tedavilerini geciktirmeye ya da bırakmaya yönlendirerek ölümlerine yol açmaktadır.
• Hiçbir “bitkisel kür”, “detoks diyeti” ya da “alternatif tedavi” güvenli bir kanser tedavisi alternatifi değildir.
• En güvenli ve doğru yol: kanıta dayalı onkolojik tedavi + ihtiyaç halinde kontrollü, güvenli tamamlayıcı uygulamalar + doktor kontrolüdür

Türk Tıbbi Onkoloji Derneğine göre: Tamamlayıcı ve alternatif tıp, Bilimsel çalışmalarda tıbbi yararı kanıtlanmamış ya da sadece deneysel düzeyde (hücre çalışmaları ya da hayvan çalışmaları gibi) etkinlik gösterebilmiş ancak insanlar ya da onkoloji hastaları üzerinde etkinliği kanıtlanmamış ve henüz bilimsel sorgulamasını tamamlamamış uygulamalardır. Bu uygulamaların modern tedavilerin yerine kullanılmasının ciddi hayati riskleri ortaya çıkarabileceği unutulmamalıdır.

Alternatif tıp uygulamaları, medya aracılığı ile sıklıkla "fitoterapi" başlığı altında sunulmakta ve toplumu yanıltıcı bilgilendirmeler yapılmaya devam edilmektedir.Fitoterapi, biyoaktif maddeler içeren, antioksidan özellikleri olan, kanser tedavisi için ya da tedavisi sırasında gelişen yan etkileri azaltmak amacı kullanılan bitkisel ürünlerdir (Zerdeçal, propolis, çörek otu yağı..). Ancak, etkinlikleri çoğunlukla sadece deneysel düzeyde gösterilmiştir. Daha önemlisi fitoterapi ile yapılan çalışmalarda, ilaçların yan etkilerini azaltmaya odaklanılmakta, ancak bunu yaparken ilaç etkinliğinin azaltılabileceği hesap edilmemektedir. Bu nedenle, kemoterapi ile birlikte kullanımı sonucunda ilaç etkileşimine yol açabileceği, kemoterapi etkinliğini azaltabileceği ya da yan etkisini arttırabileceği unutulmamalı ve kemoterapi sürecinde beraber kullanılmamalıdır. Kemoterapi yerine kullanılmasının ise faydası gösterilememiştir.

Geleneksel kanser tedavileri yerine kanıtlanmamış yöntemleri tercih etmek tehlikeli olabilir. Yale Tıp Fakültesi'ndeki araştırmacılar, yakın zamanda yalnızca alternatif yaklaşımları kullanmayı seçen kanser hastalarının sonuçlarını inceledi. Yalnızca alternatif yöntemleri seçen hastaların, çalışma sırasında kanıtlanmış kanser tedavileri kullananlara göre ölme olasılığı 2,5 kat daha fazlaydı. Meme kanseri hastalarında, geleneksel tedavilerden kaçınmak ölüm riskini yaklaşık altı kat artırıyordu. Kolon kanseri hastalarında ise bu risk 4,5 kat daha yüksekti (https://www.nationalacademies.org/news/alternative-therapies-cannot-cure-cancer).

KANSER ALDATMACALARINDAN NASIL KORUNABİLİRİZ, MUCİZE TEDAVİ TUZAKLARINI NASIL ANLAYABİLİRİZ?

Kanser tanısı almak, hem hastalar hem de yakınları için yoğun bir stres ve belirsizlik dönemi yaratır. Bu süreçte insanlar doğal olarak her türlü seçeneği araştırmak, iyileşme şansını artırmak ve kontrol hissini yeniden kazanmak ister. Ne yazık ki bu hassasiyet, kötü niyetli kişi ve şirketler tarafından sıkça istismar edilir. Bilimsel temeli olmayan, etkisiz veya tehlikeli “kanser tedavileri” bu şekilde pazarlanır.

Bu sahte tedaviler kremlerden bitkisel karışımlara, mega doz vitaminlerden sözde “detoks” ürünlerine kadar çok çeşitli şekillerde karşımıza çıkar.

Kanser Aldatmacaları Size Nasıl Zarar Verebilir?

Bilimsel olarak kanıtlanmamış tedaviler sadece etkisiz değildir; çoğu durumda ciddi zarar verebilir: Kanserde zaman çok değerlidir. Etkili standart tedavilerin (kemoterapi, immünoterapi, cerrahi, radyoterapi vb.) gecikmesi: Tümörün büyümesine, metastaz yapmasına,tedavinin daha zor hale gelmesine neden olabilir.

Bazı ürünler standart tedavilerle etkileşir

Örneğin: Yoğun antioksidan takviyeleri kemoterapinin etkisini azaltabilir. Bitkisel ürünler (ör. St. John’s wort, graviola, deve dikeni, zerdeçal yüksek dozda) karaciğer enzimlerini değiştirerek ilaç düzeylerini tehlikeli biçimde artırabilir ya da azaltabilir.

Bir Tedavinin “Dolandırıcılık” Olduğunu Nasıl Anlarsınız?

Kanser tedavisi sahtekârlıklarının bazı ortak özellikleri vardır. Aşağıdaki işaretler çok dikkat çekicidir:

1) Tüm kanser türlerini tedavi ettiğini iddia eder

Her kanser farklıdır; tek bir ürünün “tüm kanserleri yok ettiği” iddiası bilimsel olarak imkânsızdır.

2) “Mucize”, “gizli formül”, “bilimsel atılım”, “antik tedavi” gibi ifadeler kullanılır

Bu tarz ifadeler pazarlama taktikleridir, bilimsel bir karşılığı yoktur.

3) Kişisel hikâyelere dayanır (testimonials)

Ağlayarak “iyileştim” diyen kişiler genellikle oyuncudur veya hikâye manipüle edilmiştir.  Çoğunda böyle bir hasta bile yoktur, yani şarlatanlar hastaları bile uydurular. Diğer taraftan özellikle sosyal medayadaki methiyeler kendileri veya paralı tirollere yaptırılır. Bazı TV programlarına bu şarlatanlar para ödeyerek katılır ve reklamlarını yaptırırlar.

4) Para iade garantisi sunar

Gerçek tedaviler reklam ürünü değildir; hiçbir tıbbi tedavi veya ciddi ilaç firması “memnun kalmazsan paran iade” reklamı yapmaz.

5) Aşırı teknik terim kullanılır

Bu, bilimsellik izlenimi yaratmak için yapılan bir hiledir.

6) “Doğaldır, zarar vermez” iddiası

En tehlikeli yanıltmacalardan biridir. “Doğal” kelimesi zararsız anlamına gelmez.

3. Kendinizi Nasıl Korursunuz?

✔ Her ürünü doktorunuza ve eczacınıza danışın

Bitkisel ürünler dahil tüm takviyeler tedavinizi etkileyebilir.

✔ “İnternette okudum” bilgisine göre asla hareket etmeyin

✔ Kaynağı kontrol edin

Bilimsel kanıt var mı? Randomize kontrollü klinik çalışma yapılmış mı? Ciddi tıbbi dergilerde yayınlanmış mı? gibi

KISACA:

Kanserde sahte tedaviler: Zaman kaybettirir, umut sömürür, ekonomik kayıplara yol açar, sağlık açısından ciddi tehlikeler oluşturabilir

Bu nedenle her zaman bilimsel kanıtları temel almak, tedavi sürecini doktorunuzla planlamak ve internette yer alan “mucize çözümler” karşısında temkinli olmak hayati önem taşır.

Bu yazıda bitkisel tedavilere örnekler vereceğiz, devam eden yazılarda diğer yöntemler de irdelenecek

Aşağıdaki tüm maddeler bilimsel kanıtı olmayan, bazıları tehlikeli, toksik veya ölümcül olabilen bitkisel/mantar kökenli ürünlerdir. Bu bilgiler, American Cancer Society, Cancer Research UK, Memorial Sloan Kettering Cancer Center, NIH, FDA gibi güvenilir kaynaklara dayanmaktadır.

Actaea racemosa (Black cohosh / siyah yılan kökü)

• Menopoz ve kadın sağlığı için pazarlanan, diyet takviyesi olarak satılan bir bitkidir.
• Kanseri önlediğine veya tedavi ettiğine dair hiçbir kanıt yoktur.
• Karaciğer hasarına yol açabilir ve hormon duyarlı kanserlerde (meme, rahim) riskli olabilir.

Aloe (Aloe vera dâhil)

• Afrika kökenli sukulent bir bitki.
• “T-UP” adlı yoğun aloe ürününün kanseri iyileştirdiği öne sürülmektedir.
• Cancer Research UK’e göre aloe ürünlerinin kanseri önlediğine veya tedavi ettiğine dair hiçbir kanıt yoktur.
• Yoğun formları ölümcül toksisiteye yol açabilir.

Andrographis paniculata

• Ayurveda’da kullanılan tıbbi bir bitki.
• Kanseri önlediği/iyileştirdiği iddia edilir fakat MSKCC’ye göre bu iddiayı destekleyen hiçbir kanıt yoktur.

Aveloz (Euphorbia tirucalli / firestick plant)

• Afrika ve Güney Amerika’da yetişen bir çalı türü.
• Özsuyu “kanser tedavisi” olarak pazarlanır.
• American Cancer Society’ye göre bağışıklığı baskılayabilir, tümör büyümesini artırabilir ve bazı kanserleri tetikleyebilir.

Bach çiçek terapileri

• Az miktarda bitki özünün su ve brendi içinde seyreltilmesiyle hazırlanır.
• Bağışıklığı güçlendirdiği iddia edilir.
• Bilimsel olarak hiçbir hastalığı, özellikle kanseri tedavi ettiği kanıtlanmamıştır.

Cannabidiol (CBD)

• Kenevir bitkisinden elde edilen bir fitokanabinoid.
• Kanseri iyileştirdiğine ilişkin iddialar bilim dışıdır.
• Etkileri konusunda çok fazla abartı ve yanlış bilgi bulunmaktadır.

Cannabis / esrar

• Eğlence ve tıbbi amaçla kullanılır.
• Laboratuvar çalışmalarında bazı anti-kanser etkiler bulunmuş olsa da, insanlarda kanser tedavisi olarak etkinliği kanıtlanmamıştır.
• FDA hiçbir kanser semptomu için onaylamamıştır.

Cansema (Black salve)

• Cilt kanseri dahil birçok kanseri “yakan” macun olarak pazarlanır.
• Etkisizdir, ağır yanıklar ve kalıcı şekil bozukluğu yapabilir.

Capsicum (Acı biberler: jalapeño, cayenne vb.)

• Çay, kapsül ve macun formları “kanser tedavisi” olarak pazarlanır.
• Etkinliğini destekleyen bilimsel kanıt yoktur.

Carctol

• Ayurvedik bitkilerden oluşan bir karışım.
• İngiltere’de agresif bir şekilde “kanser ilacı” olarak pazarlanmıştır.
• Etkinliğine dair hiçbir kanıt yoktur.

Cassava (manyok)

• Güney Amerika kökenli bir kök bitki.
• “Kanseri öldürdüğü” iddia edilir.
• American Cancer Society’ye göre ikna edici hiçbir kanıt yoktur.

Hint yağı (Castor oil)

• Cilt üzerine sürüldüğünde kanseri iyileştirdiği iddia edilir.
• Bilimsel olarak hiçbir hastalığı tedavi ettiği gösterilmemiştir.

Chaparral (Larrea tridentata)

• Bitkisel çay veya kapsül olarak satılır.
• Cancer Research UK’e göre kanserde kullanımı önerilmez.

Chlorella

• Alg türü; bağışıklığı güçlendirdiği iddia edilir.
• Kanseri tedavi ettiğine dair kanıt yoktur.

Echinacea

• Bağışıklığı güçlendirdiği düşünülür.
• Kanser tedavisinde hiçbir bilimsel kanıtı yoktur.

Ellagic acid (Nar, çilek vb. meyvelerde bulunan fenolik bileşik)

• Anti-kanser etkileri olduğu iddia edilir.
• Kanıtlanmamıştır.

Essiac çayı

• 1900’lerde “kanser çayı” olarak pazarlanan bitkisel karışım.
• FDA tarafından “sahte kanser tedavisi” olarak listelenmiştir.

Fermente buğday tohumu özü (FWGE) – Avemar

• İmmün sistemi desteklediği iddia edilen ürün.
• Kanıtlanmamış, yanıltıcı sağlık iddiaları içerir.

Zencefil (Ginger)

• Tümör büyümesini durdurduğu iddia edilir.
• Bu iddiaları destekleyen bilimsel kanıt yoktur.

Ginseng

• Bağışıklığı güçlendirdiği ve kanseri tedavi ettiği iddia edilir.
• Bilimsel kanıt yoktur.

Glyconutrients (Ambrotose vb.)

• “Hücre besini” olarak pazarlanan bitkisel şekerler.
• MSKCC’ye göre kanıt yetersizdir ve iddialar bilimsel değildir.

Goldenseal

• Çok sayıda hastalığa çare olduğu iddia edilir.
• Kanseri tedavi etmez, toksik olabilir, yüksek dozda ölüme yol açabilir.

Gotu kola

• Bitkisel takviye olarak satılır.
• Kanseri tedavi ettiğine dair kanıt yoktur.

Üzüm ve üzüm çekirdeği ekstresi

• Anti-kanser etkisi iddia edilir.
• Güvenilir kanıt yoktur.

Chaga mantarı (Inonotus obliquus)

• Rusya ve Sibirya’da halk ilacı olarak kullanılır.
• İnsanlarda güvenlik ve etkinlik çalışması yoktur, ilaç etkileşimi yapabilir.

Juice Plus

• Meyve-sebze konsantresi takviyesi.
• MSKCC: kemoterapi ile etkileşir, alınmamalıdır.

Meyve-sebze suyu detoksları (Juicing)

• Kanseri iyileştirdiği iddia edilir.
• Meyve suyu tüketimi, bütün meyve sebzeden daha sağlıklı değildir; kanseri tedavi etmez.

Kombucha

• Mayalı çay.
• AIDS ve kanseri tedavi ettiği iddia edilir — kanıt yoktur.
• Kas iltihabı, zehirlenme ve enfeksiyonlara yol açabilir; ölüm bildirimi vardır.

Laetrile / Amygdalin (“B17 vitamini”)

• Kayısı çekirdeği türevi; “kanser öldürücü” olarak satılır.
• Son derece toksiktir (siyanür zehirlenmesi) ve etkisizdir.
• Tarihin en büyük “kanser sahtekârlıklarından” biri olarak tanımlanmıştır.

Mangosteen

• “Süper meyve” olarak pazarlanır.
• Kanseri tedavi ettiğine dair güvenilir kanıt yoktur.

Deve dikeni (Milk thistle)

• İnternette kanser tedavisi olarak sunulur.
• Etkinlik kanıtı yoktur.

Ökseotu (Mistletoe)

• Rudolf Steiner tarafından “gezegen hizalanmasıyla güçlenen kanser ilacı” olarak önerilmiştir.
• İyi tasarlanmış klinik çalışmalarda yaşam süresini uzattığı gösterilmemiştir.

Modifiye narenciye pektini

• Prostat ve melanoma tedavisi iddiasıyla satılır.
• Etkinliği kanıtlanmamıştır.

Moksibüsyon (yakı / mugwort yakma uygulaması)

• Akupunkturla birlikte kullanılır.
• Kanseri tedavi ettiğine dair kanıt yoktur.

Mantarlar (genel)

• İnternette çokça “kanser kürü” olarak pazarlanır.
• Herhangi bir mantar türünün kanseri tedavi ettiği kanıtlanmamıştır.

Zakkum (Oleander / Nerium oleander)

• Son derece zehirli bir bitki.
• Ekstraktı “kanser ilacı” olarak pazarlanır.
• Küçük miktarı bile öldürücüdür; etkinliği kanıtlanmamıştır.

Noni suyu

• Birçok hastalığı “iyileştirdiği” iddia edilir.
• Kanseri tedavi ettiğine dair güvenilir klinik kanıt yoktur.

Pau d’Arco

• Güney Amerika ağacının kabuğu.
• Etkinliği kontrollü çalışmalarda gösterilmemiştir.

PC-SPES (ve türevleri: PC-CARE, PC-HOPE vb.)

• Prostat kanseri için pazarlanan bitkisel karışım.
• Tıbbi faydası yoktur.

Pygeum

• Afrika kirazı ağacı özütü.
• Önce ilgi görmüş ama sonradan faydasız olduğu kanıtlanmıştır.

Rauvolfia serpentina

• “Kanser tedavisi” iddiasıyla satılır.
• Bilimsel kanıt yoktur; ciddi yan etkileri vardır; kanser riskini artırabilir.

Red clover (kırmızı yonca)

• Menopoz ve kanser için pazarlanır.
• Etkinliği kanıtlanmamıştır.

Saw palmetto

• Prostat sağlığı için popüler.
• Prostat kanserine karşı etkisizdir.

Seasilver

• Bitki özlerinden yapılmış pahalı bir takviye.
• Sahte sağlık iddiaları nedeniyle firması yargılanmıştır.
• Etkinlik kanıtı yoktur.

Soursop (Graviola)

• İnternette “kanser yok edici meyve” olarak pazarlanır.
• FTC’ye göre kanseri önleme veya tedavi etme konusunda hiçbir inandırıcı kanıt yoktur.

Strychnos nux-vomica

• Zehirli striknin içeren ağaç.
• “Kanser tedavisi” iddia edilir — tamamen bilim dışıdır, tehlikelidir.

Ukrain

• Haşhaş ailesinden Chelidonium majus’tan elde edilen bir ürün.
• Kanser tedavisinde etkinliği kanıtlanmamıştır.

Cat’s claw (Uncaria tomentosa)

• Bağışıklığı güçlendirdiği iddia edilir.
• Kanseri tedavi ettiğine dair kanıt yoktur, ciddi yan etkiler bildirilmiştir.

Venüs sinekkapanı (Venus flytrap)

• Özü “cilt kanseri tedavisi” olarak pazarlanır.
• Bilimsel kanıt yoktur.

Ceviz kabuğu (Black walnut)

• “Parazitleri öldürerek kanseri yok ettiği” iddia edilir.
• Kerozen karışımlarıyla hazırlanan tehlikeli versiyonları vardır.
• Kanıt yoktur; toksik olabilir.

Buğday çimi (Wheatgrass)

• “Tümör küçültücü” olarak pazarlanır.
• Bilimsel kanıt yoktur.

Wild yam (Dioscorea – yabani yam)

• Kökü çeşitli kremler ve takviyelerde kullanılır.
• Kanseri önlediğine veya tedavi ettiğine dair kanıt yoktur.

Wilburn Ferguson karışımı

• Amazon yerli karışımı olarak tanıtılmıştır.
• Modern bilimsel standartlara uygun hiçbir çalışma etkili olduğunu göstermemiştir.

 

Ağır toksik ve ölümcül bitkiler

Laetrile / Amygdalin / “B17 vitamini”

• Kayısı çekirdeği ve acı bademden elde edilen glikozit.
• On yıllardır “kanser hücresini seçici öldüren mucize ilaç” diye pazarlanıyor.
• Vücutta siyanüre parçalanıyor, ağır zehirlenme ve ölüm vakaları bildirilmiş.
• Kanser tedavisinde hiçbir yararı gösterilmemiş, tıp tarihinin en büyük “kanser sahtekârlıklarından” biri olarak kabul ediliyor.

Zakkum (Nerium oleander)

• Bahçelerde yetişen en zehirli süs bitkilerinden.
• Ekstraktı “doğal kemoterapi” diye satılıyor.
• Küçük miktarları bile ölümcül aritmi ve kalp blokuna yol açabiliyor.
• Kanlı-kanıtsız hiçbir kanser tedavi etkisi yok.

Strychnos nux-vomica

• Strychnine içeren son derece toksik ağaç kabuğu.
• “Şifa bitkisi” diye pazarlansa da hiçbir hastalıkta faydası yok, ciddi zehirlenmelere neden oluyor.

Bu tür ürünler, “bitkisel olduğu için zararsız” algısının ne kadar yanıltıcı olduğunun en çarpıcı örnekleridir.

 

NOT: İtalikle yazılmış ilaç bilgileri AI yardımı ile hazırlanmıştır.