COVİD AŞISI FAYDALI MI, ZARARLI MI?
Amerikan Aile Hekimleri Akademisi (AAFP), federal sağlık yetkililerinden farklı bir tutum alarak, yaklaşan solunum yolu virüsleri sezonu için tüm ABD’li yetişkinlere güncellenmiş COVID-19 aşısı yapılmasını tavsiye etti.
AAFP özellikle 65 yaş ve üzerindekiler, ağır hastalık riski yüksek olanlar ve daha önce hiç COVID-19 aşısı yaptırmamış kişiler için aşının önceliklendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Bu adım, kısa süre önce Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) ile Amerikan Kadın Doğum Uzmanları ve Jinekologlar Koleji (ACOG) tarafından çocuklar ve hamile kadınlar için federal COVID-19 aşı rehberliğiyle çelişen tavsiyelerin ardından geldi.
“Tarih bize, aşıların geçmişte sakat bırakıcı ve ölümcül hastalıkları ortadan kaldırdığını gösterdi ve aşılamaya devam edersek bunu sürdürebiliriz. AAFP’nin önerileri, hem hastalar hem de hekimler için sürekliliği sağlamak amacıyla diğer tıp dernekleriyle yakından uyumludur.”
— Margot Savoy, MD, AAFP Baş Tıbbi Sorumlusu
AAP’nin son rehberinde olduğu gibi, AAFP de 6–23 aylık tüm çocukların COVID-19’a karşı aşılanması gerektiğini söylüyor. 2–18 yaş arası çocuk ve gençler için ise klinisyenlerin risk temelli, tek dozluk bir yaklaşım benimsemesi gerektiğini belirtiyor. AAFP ayrıca, COVID-19 aşısı yaptırmak isteyen her ailenin aşıya erişimini desteklediğini açıkladı.
AAFP, ACOG’un son önerileri doğrultusunda, hamileliğin herhangi bir evresinde veya emzirme döneminde olan kadınların da COVID-19 aşısı yaptırmasını tavsiye ediyor.
Geçtiğimiz Mayıs ayında, Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanı Robert F. Kennedy Jr., CDC’nin sağlıklı çocuklar ve hamile kadınların rutin olarak COVID-19 aşısı yaptırması yönündeki tavsiyesini geri çektiğini duyurmuştu. Ayrıca geçen ay, FDA yeni onaylanan aşıların kullanım endikasyonlarını sınırlayarak, çocuklar dahil olmak üzere “yüksek riskli” hastalıkları olmayan milyonlarca Amerikalının aşıya etiketli kullanım kapsamında erişimini zorlaştırdı.
AAFP’nin sonbahar aşı önerileri arasında solunum sinsityal virüsü (RSV) ve influenza da yer alıyor.
- RSV aşısı, 75 yaş ve üzerindeki yetişkinler için tek seferlik öneriliyor.
- 50–74 yaş arası olup RSV açısından yüksek risk taşıyan yetişkinlere de öneriliyor.
- Hamile hastalara 32–36. gebelik haftasında RSV aşısı yapılmalı.
- Anneleri aşılanmamış, 8 aydan küçük bebeklere ise nirsevimab (Beyfortus) veya clesrovimab (Enflonsia) uygulanmalı.
AAFP ayrıca, 6 ay ve üzerindeki tüm bireyler için (tıbbi kontrendikasyonu olmayan) yıllık grip aşısını tavsiye ediyor.
https://www.medpagetoday.com/infectiousdisease/covid19vaccine/
mRNA aşıları, tüm virüs aşılarından daha mı güvensiz?
Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı (HHS), mRNA aşı araştırmalarının iptalini kısmen “COVID-19 mRNA aşı zararları araştırma koleksiyonu” adı verilen, hakem değerlendirmesinden geçmemiş ve seçilmiş yayınların bir derlemesine dayandırdı. Bu belgede, COVID-19’a karşı mRNA aşılarının zararlı olduğunu iddia eden yaklaşık 750 makale listeleniyor. Ancak bunların büyük çoğunluğu aşılarla değil, COVID-19’a neden olan SARS-CoV-2 enfeksiyonunun kendisinin yol açtığı zararlarla ilgili. Üstelik, mRNA aşılarının bu zararları önlediğini gösteren çok büyük bir veri birikimi bu belgede yer almıyor.
SARS-CoV-2’nin spike proteinleri dokuya zarar verebilir. mRNA aşıları spike proteinini az miktarda üretse de, virüsün bu proteini kontrolsüz şekilde çoğaltmasını engelleyerek büyük miktarlarda üretilmesini önler.
Örneğin, RFK Jr.’ın mRNA aşıları hakkındaki iddialarına gerekçe gösterilen belgede, virüsün spike proteininin tek başına aşırı iltihaplanmaya ve doku hasarına yol açabileceğini bildiren 375 çalışma vurgulanıyor. Bu doğrudur. Ancak bu veriler, mRNA aşılarının da aynı zararı verdiğini iddia etmek için kullanılıyor ki bu doğru değildir.
Çünkü viral replikasyon, spike proteinin kontrolsüz şekilde büyük miktarda üretilmesine yol açar. Oysa mRNA aşısı, birkaç hücrede küçük ve kontrollü miktarlarda spike proteini üretir — bu da bağışıklık yanıtını uyarmaya yeterlidir, ama zarar vermez. Dahası, virüsün çoğalmasını engelleyerek vücuttaki toplam spike proteini miktarını düşürür; yani tam tersine koruyucu etki yapar.
Yan etkiler – miyokardit riski nedir?
mRNA aşılarının nadir yan etkilerinden biri olarak, özellikle 18–25 yaş arası erkeklerde rapel dozdan sonra, kalp kası iltihabı (miyokardit) bildirildi. 2024 yılında yapılan bir incelemede, 1 milyon kişiden yaklaşık 20’sinde aşı sonrası miyokardit görüldüğü saptandı. Ancak aynı çalışmada, aşılanmamış kişilerin COVID-19 enfeksiyonu sonrası miyokardit geliştirme riskinin aşılılara göre 11 kat daha yüksek olduğu bulundu.
Ayrıca başka bir 2024 çalışması, aşı sonrası miyokardit gelişen kişilerde, COVID-19 enfeksiyonu sonrası miyokardit geçirenlere kıyasla çok daha az komplikasyon görüldüğünü gösterdi.
mRNA aşıları SARS-CoV-2’yi dirençli hale getiriyor mu?
mRNA teknolojisine fon kesilmesine gerekçe olarak gösterilen, sözde mRNA aşı zararları derlemesinde yer alan diğer bir iddia, mRNA aşılarının SARS-CoV-2 virüsünde mutasyonlara yol açarak virüsü aşıya dirençli veya daha az duyarlı hale getirdiğidir.
Bir virüs konak içinde çoğaldığında, genetik materyalinin milyonlarca kopyasını üretir. Mutasyonlar, bu kopyalama sırasında doğal olarak meydana gelen hatalardır. Bu edinilmiş mutasyonlar yeni varyantlara yol açar. İşte bu nedenle hem COVID-19 mRNA aşısı hem de tüm virüs grip aşısı her yıl güncellenir — virüsteki doğal değişikliklere ayak uydurmak için.
Viral replikasyonun yavaşlatılması, bir virüsün yeni mutasyonlar edinme hızını da azaltır. Hem mRNA aşıları hem de tüm virüs aşıları virüsün çoğalmasını durdurduğu veya yavaşlattığı için, her iki aşı türü de dirençli virüslerin ortaya çıkmasını azaltmaya yardımcı olur.
Virüsler antikorlardan kaçmak için mutasyona uğrayabilir, ancak mRNA aşıları daha virülan (tehlikeli) suşların ortaya çıkmasına yol açmamaktadır. Bunun en az iki nedeni vardır:
- mRNA aşıları, virüse karşı birden fazla noktayı hedef alan bağışıklık yanıtlarını indükler. Dolayısıyla virüsün aşı savunmasından kaçabilmesi için aynı anda birçok mutasyona uğraması gerekir.
- Virüs bu mutasyonların hepsini edinse bile, muhtemelen zayıflar ve hastalık yapamaz veya hatta bulaşamaz hale gelir.
https://www.cnn.com/2025/09/10/health/kennedy-mrna-vaccine-science-conversation