ZAYIFLAMA İLAÇLARI YAN ETKİ VE MALİYETİ

ZAYIFLAMA İLAÇLARI VE YAN ETKİLERİ

• Semaglutid içerenler:
  • Ozempic: Diyabet tedavisi (enjeksiyon)
  • Wegovy: Kilo kaybı (enjeksiyon, Ozempic'ten daha yüksek doz)
  • Rybelsus: Diyabet tedavisi (oral tablet, günlük)
• Liraglutid içerenler:
  • Victoza: Diyabet tedavisi (enjeksiyon)
  • Saxenda: Kilo kaybı (enjeksiyon, Victoza'dan daha yüksek doz)
• Dulaglutid içerenler:
  • Trulicity: Diyabet tedavisi (enjeksiyon)
• Tirzepatid içerenler (GLP-1 ve GIP reseptör agonisti):
  • Mounjaro: Diyabet tedavisi (enjeksiyon)
  • Zepbound: Kilo kaybı (enjeksiyon, Mounjaro'dan daha yüksek doz) - Tirzepatid, hem GLP-1 hem de GIP hormonlarının etkilerini taklit ettiği için diğerlerinden biraz farklı bir etki mekanizmasına sahiptir.

AYLIK TEDAVİ BEDELİ 20.000-30.000 TL CİVARINDA, AYLARCA VE BAZEN ÖMÜR BOYU KULLANMAK GEREKİR

1. Yaygın Yan Etkiler (Genellikle hafif-orta şiddette ve zamanla düzelir):.

• Mide Bulantısı: En sık görülen yan etkidir ve hastaların önemli bir kısmında görülür. Özellikle ilk haftalarda belirgindir.
• Kusma: Mide bulantısına eşlik edebilir.
• İshal: Sindirim sistemi değişikliklerine bağlı olarak ortaya çıkabilir.
• Kabızlık: Bazı hastalarda sindirim sistemindeki yavaşlama nedeniyle kabızlık görülebilir.
• Karın Ağrısı/Rahatsızlığı: Mide veya karın bölgesinde ağrı, şişkinlik veya hazımsızlık hissi.
• İştah Kaybı: İlacın zaten amaçladığı bir etki olsa da, bazı kişilerde istenenden daha fazla iştah kaybına ve buna bağlı yorgunluğa yol açabilir.
• Baş Ağrısı: Yaygın görülen bir yan etkidir.
• Yorgunluk (Halsizlik): Bazı hastalarda enerji düşüklüğü veya yorgunluk hissi.
• Mide Boşalmasında Gecikme: GLP-1 agonistleri mide boşalmasını yavaşlatarak tokluk hissi yaratır. Bu durum bazı kişilerde midede uzun süreli dolgunluk hissi veya hazımsızlığa neden olabilir.
• Enjeksiyon Bölgesinde Reaksiyonlar: Enjeksiyon yapılan yerde kızarıklık, ağrı, şişlik veya kaşıntı.
• Gaz ve Geğirme.
• Düşük Kan Şekeri (Hipoglisemi): Özellikle tip 2 diyabetli hastalarda, insülin veya sülfonilüre gibi diğer kan şekeri düşürücü ilaçlarla birlikte kullanıldığında hipoglisemi riski artabilir. Belirtileri arasında baş dönmesi, titreme, terleme, açlık, bulanık görme, kafa karışıklığı bulunur.

2. Ciddi yan etkiler (Acil Tıbbi Müdahale Gerektirebilir):

• Pankreatit (Pankreas İltihabı): Şiddetli ve kalıcı karın ağrısı (sırtınıza yayılabilir), bulantı, kusma belirtileriyle kendini gösterir.
• Tiroid C-Hücre Tümörleri (Medüller Tiroid Kanseri - MTC) Riski: Hayvan çalışmalarında GLP-1 agonistlerinin tiroidde C-hücre tümörlerine neden olduğu gösterilmiştir. İnsanlarda bu riskin kesinliği henüz kanıtlanmamıştır ancak ailede MTC öyküsü olan veya Multiple Endokrin Neoplazi Sendromu tip 2 (MEN 2) olan kişilerde bu ilaçların kullanılması önerilmez. Boyunda şişlik, yutma güçlüğü, ses kısıklığı veya nefes darlığı gibi belirtiler varsa dikkatli olunmalıdır.
• Safra Kesesi Sorunları (Kolesistit, Safra Taşları): Özellikle hızlı kilo kaybı yaşayan kişilerde safra taşı oluşumu veya safra kesesi iltihabı riski artabilir. Belirtileri arasında sağ üst karın ağrısı, ateş, sarılık (ciltte veya gözlerde sararma) bulunur.
• Böbrek Hasarı veya Kötüleşen Böbrek Fonksiyonları: Özellikle bulantı, kusma ve ishal gibi dehidrasyona yol açan yan etkiler nedeniyle böbrekler etkilenebilir. Böbrek yetmezliği vakaları bildirilmiştir. İdrar miktarında azalma, bacaklarda şişlik gibi belirtiler varsa doktora başvurulmalıdır.
• Şiddetli Alerjik Reaksiyonlar: Ciltte döküntü, kaşıntı, yüz, dudaklar, dil veya boğazda şişlik, nefes almada zorluk, bayılma hissi gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Acil tıbbi müdahale gerektirir.
• Diyabetik Retinopatide Kötüleşme: Tip 2 diyabetli bazı hastalarda, özellikle hızlı kan şekeri kontrolü sağlandığında, gözde retinopati (gözün arkasındaki küçük kan damarlarının hasar görmesi) kötüleşebilir. Bu durum görme sorunlarına yol açabilir.

İLAÇLAR KESİLDİKTEN SONRA 3-6 AY İÇİNDE VERİLEN KİLOLAR GERİ ALINIR!!!!

Zayıflama ilaçları, özellikle Ozempic, Wegovy gibi GLP-1 reseptör agonistleri, bırakıldıktan sonra kilo alımı oldukça yaygın bir durumdur. Genellikle, ilacı bırakan kişiler, verdikleri kiloların önemli bir kısmını bir yıl içinde geri alırlar.

• Hızlı Kilo Geri Alımı: Çeşitli çalışmalar, bu tür ilaçları bıraktıktan sonra kiloların hızla geri alındığını göstermektedir. Hatta kilo geri alımının hızı, kilo verme hızından daha fazla olabilir. Bazı araştırmalar, hastaların ilaç kesildikten sonraki ilk 3 ila 6 ay içinde verdikleri kiloların çoğunu geri aldığını belirtmektedir.
• Bir Yıl İçinde Kilo Geri Alım Oranı: 2022'de yayımlanan bir klinik araştırmaya göre, semaglutid (Ozempic/Wegovy) kullanan kişiler, ilacı bıraktıktan sonraki bir yıl içinde verdikleri kiloların yaklaşık üçte ikisini geri almışlardır. Bir başka çalışma da benzer şekilde, bir yıl içinde verilen kilonun %7'sinin geri alındığını göstermiştir.
• Neden Kilo Geri Alınıyor?
  • İştahın Geri Dönmesi: GLP-1 agonistleri iştahı bastırır ve tokluk hissini artırır. İlaç kesildiğinde bu etkiler ortadan kalkar ve iştah hızla geri dönebilir. Pek çok kişi, ilacı bıraktıktan sonraki ilk iki hafta içinde iştah artışı yaşadığını bildirmektedir. Bu da daha fazla kalori alımına yol açar.
  • Metabolik Adaptasyon: Vücut kilo verirken metabolik bir adaptasyon yaşar. Enerji harcaması azalır ve kilo almak daha kolay hale gelir. İlaç kesildiğinde bu durum devam eder ve kilo alımını kolaylaştırır.
  • Hormonal Değişiklikler: Obezite kronik bir hastalıktır ve hormonal sinyallerin düzenlenmesindeki sorunlar rol oynar. GLP-1 ilaçları bu sinyalleri dengelemeye yardımcı olur. İlaç kesildiğinde, iştah ve toklukla ilgili beyin bölgelerindeki düzensizlikler geri dönebilir.
• Uzun Süreli Kullanım İhtiyacı: Uzmanlar, obezitenin kronik bir hastalık olduğunu ve GLP-1 agonistleri gibi ilaçların, yüksek tansiyon veya diyabet ilaçları gibi, genellikle uzun süreli, hatta ömür boyu kullanılması gerekebileceğini belirtmektedirler. Bu ilaçlar, altta yatan obeziteyi "tedavi etmek" yerine, semptomları yönetmeye yardımcı olur.
• Yaşam Tarzı Değişikliklerinin Önemi: Kilo alımını en aza indirmek için ilaç bırakıldıktan sonra da sağlıklı beslenme alışkanlıklarını sürdürmek ve düzenli fiziksel aktivite yapmak kritik öneme sahiptir. Araştırmalar, yaşam tarzı değişiklikleri yapan kişilerin, ilaç kesildikten sonra kiloyu koruma konusunda daha başarılı olabileceğini göstermektedir. Bazı durumlarda, ilacın dozunun kademeli olarak azaltılması da ani kilo alımını önlemeye yardımcı olabilir.

Sonuç olarak, zayıflama ilaçları bırakıldıktan sonra kilo alımı oldukça yaygın bir durumdur ve genellikle ilk bir yıl içinde önemli ölçüde gerçekleşir. Bu nedenle, bu tür ilaçların kullanımının bir doktor gözetiminde ve genellikle uzun vadeli bir planın parçası olarak ele alınması önemlidir.

Once-Weekly Semaglutide in Adults with Overweight or Obesity

Authors: John P.H. Wilding, D.M., Rachel L. Batterham, M.B., B.S., Ph.D., Salvatore Calanna, Ph.D., Melanie Davies, M.D., Luc F. Van Gaal, M.D., Ph.D., Ildiko Lingvay, M.D., M.P.H., M.S.C.S. https://orcid.org/0000-0001-7006-7401, Barbara M. McGowan, M.D., Ph.D., +7 , for the STEP 1 Study Group.

Published February 10, 2021, N Engl J Med 2021;384:989-1002, VOL. 384 NO. 11