Bilim dünyasının baskısı sonucu aşıcılar gizli protokollar açıklamak zorunda kaldı. Moderma, AztraZeneca ve Pfizer protokolları açıklarken, Rus ve Çin aşıcıları protokolları açıklamıyor. NIH (ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü) aşıların yan etkilerinden çok endişeli... Aşıların etkileri belli olmadan fiyatları belirlendi (!) .. Çin aşısının iki dozunun 145 dolar olabileceğini Sinopharm başkanı Liu Jingzhen açıklarken, Moderno aşılarının 35-40 dolar, AstraZeneca 4 dolar, Jhonson ve Jhonson ise 10 dolar olabileceğini açıkladı.
Açıklanan protokollara göre aşılardan beklenen etki %30-60 arasında. AstraZeneca yayınladığı 111 sayfalık protokolda hedeflerinin %50 etkinlik olduğunu belirtirken, ki bu etkinlik FDA tarafından istenen etkinlik, Moderna 135 sayfalık protokollarında %60, Pfizer ise 137 sayfalık protokolda %52 etkinlik beklediğini belirtti.
Protollar uzmanlar tarafından ciddi eleştirilere uğramakta. ABD de önde gelen klinik araştırmacılardan Eric Topol AstraZenecayı eleştirerek, tek bir ara değerlendirmede %50 etkinilk tesbit ettiklerinde çalışmayı durdurarak aşı için acil kullanım izni isteyebileceklerini, bunun doğru olmadığını açıkladı. Diğer ciddi bir tenkid ise her üç protokolda da etkinliği tesbit için nisbeten hafif vakaların seçilmiş olması. Orta ve şiddetli hastalıktaki koruyuculuğun göz ardı edildiği. Uzmanlar ayrıca AstraZenecanın çok ciddi nörolojik yan etki tesbit edilen iki gönüllünün sonuçlarını kamuoyundan gizlemesini de sorgulamakta.
ÜÇ FİRMANIN PROTOKOLU İLİŞİKTEDİR